Alergia zaliczana jest do chorób cywilizacyjnych [1] i zgodnie z przewidywaniami – zachorowalność na nią ma tendencję wzrostową, także z uwagi na zanieczyszczenie środowiska i zmiany klimatyczne [2]. Dowiedz się, jakie są rodzaje alergii, jak je rozróżnić i w jaki sposób je leczyć.
Na czym polega reakcja alergiczna i jakie są jej objawy?
Alergia to reakcja obronna układu immunologicznego na czynniki (alergeny) rozpoznawane przez komórki odpornościowe jako antygeny [3]. Powoduje to wyrzut hormonu o nazwie histamina, co z kolei prowadzi do powstania stanu zapalnego i najczęściej objawów ze strony układu oddechowego, takich jak uporczywe kichanie, wodnisty katar, świąd nosa i oczu oraz w niektórych przypadkach uczucie duszności. Alergia może także objawiać się problemami ze strony układu pokarmowego (biegunka, nudności) oraz zmianami skórnymi (pokrzywka, wysypka).
Rodzaje alergii
Nazwa „alergia” po raz pierwszy użyta została w 1906 roku – wcześniej mówiono m.in. o gorączce siennej wywoływanej przez kontakt z danym gatunkiem roślin [2]. Wyróżnia się alergie pokarmowe, wziewne i kontaktowe. Częste są też reakcje krzyżowe; u osób uczulonych na alergeny wziewne, np. pyłki drzew, występuje reakcja alergiczna na określone produkty spożywcze, np. jabłka czy banany [4]. Alergeny to najczęściej białka roślinne lub zwierzęce.
Do najczęstszych alergenów należą:
- pyłki roślin (np. drzew, traw),
- zarodniki pleśni,
- produkty żywnościowe (owoce, orzechy, mleko),
- substancje zwierzęce (sierść, mocz, jad),
- roztocza kurzu domowego.
Zdarza się też uczulenie na lateks i niektóre leki, np. penicylinę.
Alergie mogą być sezonowe lub całoroczne. Wyróżnia się wczesne i późne reakcje alergiczne. Do tych pierwszych należy np. nieżyt nosa (katar) i kichanie, do późnych objawów zalicza się skurcz oskrzeli i np. duszność (astmę alergiczną) [2]. Jeśli kontakt z alergenem powtarza się, nie powoduje to uodpornienia organizmu na czynnik uczulający, lecz wręcz przeciwnie. Rozwija się przewlekły stan zapalny, który może powodować uszkodzenia tkanek. Katar sienny i objawy astmy alergicznej mogą z tego powodu utrzymywać się nawet wówczas, gdy chory nie ma bezpośredniego kontaktu z alergenem [2].
Jak leczyć alergię?
Skutecznym sposobem leczenia alergii jest immunoterapia alergenowa [5], która ma na celu zmniejszenie wrażliwości na dany alergen. Na efekty odczulania trzeba jednak poczekać nawet kilka miesięcy.
W leczeniu alergii zazwyczaj stosowane są leki przeciwhistaminowe, z których wiele dostępnych jest bez recepty. Przed ich zastosowaniem należy skonsultować się z lekarzem, który dobierze odpowiedni lek do rodzaju alergii [6]. Na sezonowy alergiczny nieżyt nosa spowodowany pyleniem drzew czy wdychaniem roztoczy kurzu często zalecany jest lek o nazwie Nasometin Control*. Jest to steryd donosowy w formie sprayu, przeznaczony dla osób dorosłych. Aplikuje się go w łatwy sposób raz dziennie. Niewielka buteleczka umożliwia noszenie go przy sobie i stosowanie w razie potrzeby [7]. Działanie sterydów donosowych polega na blokowaniu stanu zapalnego na każdym etapie jego powstawania, co przyczynia się do zredukowania objawów takich jak katar, kichanie czy świąd.
Przypisy:
- https://www.mp.pl/pacjent/alergie/aktualnosci/263132,zmiany-klimatyczne-pogorsza-sytuacje-alergikow, data dostępu 15.07.2021
- https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/wartowiedziec/57548,alergia, data dostępu 15.07.2021
- Emeryk A., Rapiejko P., Lipiec, A., Alergiczny nieżyt nosa – kompendium dla lekarzy, Poznań 2013
- https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/alergeny/wziewne/57681,alergeny-wziewne
- Jura-Szołtys E., Rogala B., Immunoterapia w alergiach sezonowych, Alergia Astma Immunologia 2016, 21 (1): 44-48
- Arcimowicz M.: Skuteczne i bezpieczne leczenie alergicznego nieżytu nosa. Alergopro_l 2015; 11(3):11-22
- ChPL Nasometin Control
* Nasometin Control, 50 mikrogramów/dawkę, aerozol do nosa, zawiesina. Skład: Każde rozpylenie zawiera odmierzoną dawkę 50 mikrogramów [µg] mometazonu furoinianu (w postaci mometazonu furoinianu jednowodnego). Lek zawiera 0,02 mg/dawkę chlorku benzalkoniowego. Wskazania: leczenie objawów zdiagnozowanego przez lekarza sezonowego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa u dorosłych w wieku od 18 lat. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; nieleczone miejscowe zakażenie błony śluzowej nosa (tj. opryszczka); niedawno przebyta operacja nosa lub uraz nosa (do czasu wyleczenia, gdyż kortykosteroidy hamują gojenie się ran). Podmiot odpowiedzialny: Sandoz GmbH, Biochemiestrasse 10, A-6250 Kundl, Austria. Podmiot promujący: Sandoz Polska Sp. z o.o., ul. Domaniewska 50C, 02-672 Warszawa, tel. 22 209 70 00, www.sandoz.pl.
NASC/075/07-2021/11
